O‘zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universitetining xotin-qizlar bilan ishlash bo‘limi

O‘zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishgach, 1991-yil 27-dekabr kuni O‘zbekiston Xotin-qizlarining Termiz konferensiyasida Xotin-qizlar qo‘mitasi jamoat tashkiloti sifatida tashkil etildi. Dastlab u Jumhuriyat Xotin-qizlar qo‘mitasi deb yuritilgan bo‘lib, uning birinchi raisi sifatida Halima Xudoyberdieva saylangan.1995-yilda ushbu qo‘mita raisining maqomi oshirilib, u bir vaqtning o‘zida O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari sifatida faoliyat yuritishi belgilandi. Hududiy bo‘limlar esa tegishli hokimliklar qoshida ish olib bordi.2004-yil 25-mayda qabul qilingan Prezident Farmoniga ko‘ra, Xotin-qizlar qo‘mitasi faoliyatini qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha yangi chora-tadbirlar belgilandi. Shu munosabat bilan oliy ta’lim muassasalarida ham Xotin-qizlar kengashlari tashkil qilindi. Xususan, O‘zbekiston Davlat Jismoniy Tarbiya va Sport Universitetida ham Xotin-qizlar kengashi faoliyat yurita boshladi.2004–2018-yillar davomida bu tizimda Svetlana Inomova, Farida Akbarova, Elmira Bositxonova, Tanzila Norboeva rahbarlik qildi. 2022-yil 1-martdan 30-dekabrgacha esa Zulaxo Maxkamova Oila va Xotin-qizlar davlat qo‘mitasi raisi lavozimida ishladi. 2022-yil 21-dekabrda Prezident Farmoni bilan ushbu qo‘mita Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirligi tarkibiga kiritildi. 2023-yil 31-yanvardan boshlab esa Oila va Xotin-qizlar qo‘mitasiga  Z.Mahkamova rahbarlik qilib kelmoqda. Shu bilan birga, 2023-yil 21-dekabrda Prezident Farmoni bilan Oila va Xotin-qizlar qo‘mitasi yana Vazirlar Mahkamasiga bo‘ysundirilgan.

Universitetda Xotin-qizlar bilan ishlash bo‘limi tashkil etilishi

O‘zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universitetida dastlab Xotin-qizlar kengashini M.S. Ayxodjayeva boshqargan. Keyinchalik ushbu lavozimda M.S. Meliyeva, G. Alixodjayeva, N. Rizayeva, B.B. Badalova, M. Xaydarova, H. Axmedova, N. Mirjamalova, M. G‘aniyeva va hozirgi kunga qadar Sh. Aliyeva faoliyat yuritgan.

2024-yil 1-fevraldagi universitet rektorining 42/1-sonli buyrug‘iga hamda 2024-yil 31-yanvardagi universitet kengashining 6-sonli qaroriga asosan, Xotin-qizlar bilan ishlash bo‘limi Yoshlar siyosati va ma’naviy-tarbiyaviy ishlar boshqarmasi tarkibida rasmiylashtirildi. Hozirda ushbu bo‘limni D. Ismailova boshqarib kelmoqda. Bugungi kunda universitetimiz 401 nafar malakali professor-o‘qituvchiga ega bo‘lib, ularning 188 nafari ilmiy daraja va unvon sohibi. Jumladan, 103 nafar olim PhD, 19 nafari esa DSc ilmiy darajasiga ega bo‘lsa, 66 nafar ustoz dotsent va professor ilmiy unvoni bilan faoliyat olib bormoqda.

Ayniqsa, ilm-fan rivojiga qo‘shilgan hissa va muvaffaqiyatlar qatorida xotin-qizlarimiz ishtiroki tobora kengayib bormoqda. Bugungi kunda universitetimizda 1 nafar DSc professor, 1 nafar DSc dotsent,
25 nafar PhD dotsent va 16 nafar professor va dotsentlardan iborat jami 43 nafar ayol mutaxassis ta’lim va fan taraqqiyotiga o‘z hissasini qo‘shib kelmoqda. 2024 yil universitetimiz uchun muhim ilmiy yutuqlar yili bo‘ldi. 2024 yilda 1 nafar pedagogika fanlari doktori (DSc) va 4 nafar pedagogika fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) ilmiy darajalarini muvaffaqiyatli himoya qildilar. Shuningdek, yana bir ayol ustozimiz professor unvoniniga ega bo‘lgan bo‘lsa, 5 nafar ayol o‘qituvchilarimiz dotsent unvoniga ega bo‘ldilar. Bu ko‘rsatkichlar universitetimizda ilmiy tadqiqotlar va malaka oshirish jarayonlari izchil davom etayotganidan dalolat bo‘lib, ilm ahli uchun yanada katta imkoniyat va istiqbollar eshigini ochmoqda.

Ayol professor-o‘qituvchilarni qo‘llab-quvvatlash.

1. Oliy ta’lim tizimida faoliyat yuritayotgan ayol pedagoglar va ilmiy xodimlarning kasbiy rivojlanishini qo‘llab-quvvatlash.
2. Ilmiy-tadqiqot faoliyati uchun qulay sharoit yaratish.
3. Ayollarga moslashuvchan ish jadvali va qulay mehnat muhitini ta’minlash.

Xotin-qizlar bilan ishlash bo‘limi universitetdagi talaba-qizlarning ta’lim jarayonida faol ishtirok etishini ta’minlash, ularning huquqiy, ijtimoiy, ma’naviy va kasbiy jihatdan rivojlanishiga ko‘maklashish hamda gender tengligini mustahkamlash maqsadida tashkil etilgan. Bo‘lim xotin-qizlarni qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan davlat siyosatining samarali amalga oshirilishini ta’minlash, ularning huquq va qonuniy manfaatlarini himoya qilish hamda mamlakat ijtimoiy-siyosiy hayotidagi rolini oshirish yo‘nalishida tizimli ishlarni amalga oshiradi.

1. Xotin-qizlarning mehnat jamoalarida, davlat va jamoat boshqaruvi sohalaridagi ishtirokini faollashtirish, ularni ijtimoiy-huquqiy jihatdan qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha maqsadli loyihalarni amalga oshirish va ularning fikrlarini muntazam monitoring qilish;
2. Xotin-qizlarning muammolarini o‘z vaqtida aniqlash, yordamga muhtoj, ijtimoiy jihatdan og‘ir ahvolga tushib qolgan talaba-qizlar, nogironligi bo‘lgan xodimlar va talabalarni aniqlab, ular uchun ijtimoiy-huquqiy, psixologik hamda moddiy yordam ko‘rsatish mexanizmlarini shakllantirish va reabilitatsiya vositalari bilan ta’minlash;
3. Xotin-qizlar va erkaklar uchun teng huquq hamda imkoniyatlar kafolatlari to‘g‘risidagi qonun hujjatlarining ijrosini nazorat qilish va takomillashtirish bo‘yicha takliflar ishlab chiqish;
4. Xotin-qizlarni tazyiq va zo‘ravonlikdan himoya qilish to‘g‘risidagi qonunchilik ijrosini monitoring qilish, jabrlanganlarni aniqlash va reabilitatsiya qilish bo‘yicha chora-tadbirlarni ishlab chiqish, ularning huquqlarini himoya qilishga oid tavsiyalarni rektoratga taqdim etish;
5. Xotin-qizlarni tazyiq va zo‘ravonlikdan himoya qilish bo‘yicha hududiy dasturlarni ishlab chiqish va ularni amalga oshirishda ishtirok etish;
6. Talaba-qizlarni oilaviy hayotga tayyorlash, yosh oilalarning ijtimoiy faolligini oshirish hamda ijtimoiy foydali mehnat bilan shug‘ullanayotgan, ibratli hayot kechirayotgan xotin-qizlarning faoliyati va turmush tarzini keng targ‘ib qilish;
7. Xotin-qizlar o‘rtasida turli tanlovlar va sport musobaqalarini o‘tkazish, shuningdek, Zulfiya nomidagi Davlat mukofoti va “Mo‘tabar ayol” ko‘krak nishoni bilan taqdirlash jarayonlarida shaffoflik va adolat tamoyillariga rioya etilishini ta’minlash;
8. Milliy va xalqaro qonunchilik doirasida xotin-qizlar huquqlarini himoya qilishga oid hujjatlar, standartlar va talablarning amaliyotga tatbiq etilishini ta’minlash va bu jarayonda bevosita ishtirok etish;
9. Universitetda samarali mehnat qilayotgan ayol xodimlarning xizmatlarini munosib e’tirof etish hamda ularni davlat mukofotlariga tavsiya etish.

     Xotin-qizlar bilan ishlash bo‘limining asosiy maqsadi – talaba-qizlarning sifatli ta’lim olishi, kasbiy rivojlanishi, ijtimoiy va huquqiy jihatdan himoyalanishi uchun qulay sharoit yaratish va ularning jamiyatda faol o‘rin egallashiga ko‘maklashishdan iborat. Bu orqali ayollar nafaqat ta’lim jarayonida, balki jamiyatning turli sohalarida ham muvaffaqiyatli va teng huquqli ishtirok etish imkoniyatiga ega bo‘ladilar.